Buteyko

Konstantin Buteyko

De Buteyko Methode is ontwikkeld door Konstantin Buteyko (1923-2003). Hij was een arts uit de Oekraïne, die zijn hele leven in Rusland heeft gewerkt.


In de 60-er jaren had Buteyko een eigen laboratorium, waar hij met een team van specialisten de relatie tussen ademhaling en gezondheid bestudeerde.


Dankzij dit onderzoek was hij in staat een baanbrekende theorie op te stellen die duidelijk maakt waarom een verkeerde ademhaling een groot aantal ziektes veroorzaakt, zoals hoge bloeddruk, hartproblemen, astma, allergieën, paniekaanvallen, longemfyseem, hooikoorts en slaap apneu.

Buteyko's laboratorium omstreeks 1960


Buteyko's theorie

Ademen bestaat uit inademen en uitademen.


Bij de inademing brengen we zuurstofrijke lucht (O2) de longen in. Het lichaam gebruikt de zuurstof bij de stofwisseling, waarbij naast energie ook koolzuurgas (CO2) gemaakt wordt.


Bij de uitademing wordt lucht met relatief veel koolzuurgas (CO2) naar buiten geblazen.



Buteyko heeft ontdekt dat veel mensen te veel ademen (ook wel chronische hyperventilatie genoemd). 

Inademen en uitademen

De essentie van Buteyko's theorie is dat chronische hyperventilatie zorgt voor een groot verlies van koolzuurgas (CO2) uit de longen, bloed en lichaamscellen. Daardoor kan het lichaam een aantal ziektes ontwikkelen.


Buteyko theorie over chronische hyperventilatie


Koolzuurgas is geen afvalstof (zoals sommige mensen denken).



Chronische hyperventilatie komt vaak voor. Er zijn een aantal factoren die de toename veroorzaken, zoals stress, verkeerde voeding, het algemene geloof dat diep ademen goed voor ons is, en te weinig lichaamsbeweging.


De Buteyko Methode

De Buteyko Methode bestaat is een "totaal pakket". We focussen ons op de ademhaling, en alles dat de ademhaling beïnvloedt. En het doel is duidelijk: het herstellen van een gezonde ademhaling.


  • Allereerst leren we onze cursisten altijd door de neus te ademen. Daar begint het allemaal mee.
  • Dan beginnen we met speciale Buteyko ademhalingsoefeningen. Deze oefeningen herstellen stap voor stap de normale, rustige ademhaling.
  • Tenslotte kijken we naar levensstijl: alle facetten van het dagelijkse leven die de ademhaling negatief kunnen beïnvloeden. Denk aan zaken zoals voeding, medicijnen, slaap, stress en sport. Het resultaat is maximale controle met een minimum aan medicatie.


Het programma wordt aangepast aan de individuele situatie van een cursist. Zo zijn niet alle oefeningen bij iedereen even geschikt. 


Resultaten met Buteyko

Het aardige van de Buteyko Methode is dat de theorie erachter niet alleen logisch klinkt, maar dat het in de praktijk werkt. De ademhaling wordt rustiger. En dat heeft positieve gevolgen voor de gezondheid. 


Dit zijn resultaten die we vaak zien: 


  • Astmapatiënten worden niet langer benauwd, en kunnen hun astmamedicatie laten staan (ongeveer 80 % van de cursisten is na drie maanden van alle medicijnen af).
  • Longemfyseempatiënten krijgen meer energie, en kunnen meer, i.p.v. steeds minder.
  • Algemene hyperventilatieklachten zoals angst, duizeligheid, slechte concentratie, snel geïrriteerd zijn, veel hoesten, stemverlies (etc, etc) trekken langzaam weg.
  • De bloeddruk normaliseert zich (soms al heel snel, maar soms duurt dat ook een paar maanden).
  • Slaapapneu-patiënten slapen beter, en zeker 70% van hen kan na drie tot vier maanden de CPAP laten staan.
  • Chronische vermoeidheid verdwijnt (wel is dit vaak een langzaam proces, zeker ook bij mensen met een burn-out).
  • Allergische reacties verminderen of verdwijnen totaal (iemand kan bijvoorbeeld weer op bezoek bij iemand met een kat). 
  • Het immuunsysteem herstelt zich, en men is minder snel grieperig en verkouden.
  • De hartslag wordt rustiger en het hartritme normaliseert.
  • Etc, etc.

Medisch onderzoek

Er zijn de laatste 20 jaar ongeveer 10 serieuze Buteyko studies in het westen uitgevoerd. Bijna uitsluitend met astmapatiënten. 


Dat onderzoek heeft keer op keer aangetoond dat cursisten inderdaad leren rustiger en minder te ademen, dat dit een grote gezondheidswinst geeft, en dat het  medicijngebruik drastisch verminderd.


Dit was de conclusie van het eerste westerse Buteyko onderzoek uit 1998 (je kan doorklikken naar het originele artikel):


  • "Degenen die de Buteyko Methode leerden, verminderden hiermee hun hyperventilatie en hun gebruik van kortwerkende luchtwegverwijders (beta2-agonisten). Ook liet deze groep een trend in de richting van een verminderd gebruik van ontstekingsremmers en een verbeterde levenskwaliteit zien".
    Medical Journal of Australia (1998)


Dit concludeerde men in 2003:


Dit in 2004:


  • "De Buteyko Methode kan astmasymptomen verbeteren en het gebruik van kortwerkende luchtwegverwijders verminderen".
    Thorax (2004)


Dit in 2012:


  • "De Buteyklo Methode vermindert significant de ernst van de belangrijkste astmasymptomen (nachtelijke astma, activiteitsbeperking, kortademigheid, piepende ademhaling, PEFR% voorspeld, en inhalatiecorticosteroïden). Als een medicijn deze resultaten zou kunnen tonen, dan is het waarschijnlijk dat het bij astma-bestrijding op grote schaal zou worden gebruikt".
    Egyptian Journal of Chest Diseases and Tuberculosis (2012)


En dit in 2017:


Dankzij dit onderzoek is de Buteyko Methode tegenwoordig bijvoorbeeld opgenomen in de British Guidelines on the Management of Asthma van de British Thoracic Society Scottish Intercollegiate Guidelines Network (SIGN). Dit handboek wordt door Engelse en Schotse artsen gebruikt bij het kiezen van een behandelprogramma voor hun astmapatiënten.



De missie van de Buteyko Academie is te zorgen dat de Buteyko Methode een plaats verovert in de Nederlandse en Belgische gezondheidszorg (met de enorme reductie in medicijngebruik die vaak plaatsvindt, moet dit haalbaar zijn).

Buteyko en de British Guidelines of te Management of Asthma